Nis 03 2019
Türkçe, kö– sesinden türetilmiş sözcükler açısından çok zengin bir içeriğe sahiptir. Çalışmamızda kadim Türk varlık anlayışının temel ipuçlarının dilimizdeki kö– sesinde saklı olan bölümlerini, Türkçe anlambilim açısından incelemeye çalışacağız. Türkçenin bilinen ilk klasik metinleri Orhun Yazıtları ile Kutadgu Bilig, Divân-ü Lûgâti-t Türk, Atabet’ü-l Hakayık ve Divân-ı Hikmet üzerinde yapılan araştırmalarda kö– sesi ile başlayan 16 …
Mar 28 2019
Kelimeler, anlam deryasında tutulması pek müşkil olan mâhîler misali… Oltamız, aralarında pervasızca dolanıp dururken kelimeleri seyirden başka bir meziyet gösteremiyor. Hoş; bu, oltanın değil; onu tutan elin marifetsizliği… Oysa suç isnat etmek ne de kolay değil mi? Bulacağımızın aradığımız olmamasından çok korkmak, elimizdeki “ben”i her koşulda müdafaa ettiriyorken bu yolda harcadıklarımızın ahvalini düşünmek de iktiza …
Mar 25 2019
Eskilerin tahayyül ve tasavvur dedikleri, harikulâde iki kelime… Evet, iki küçücük söz… Tamamen Türk tahayyül ve tasavvurunun icadı, kendine has dünya görüşünün izlerini taşıyan sözcükler… Tahayyül için sözlükler; hayâl etme, düş gücü diyorlar. Tasavvur için ise zihinde şekillendirme, kurma, tasarım açıklamaları yapıyorlar. Sözlüklere saygıda kusur haddimize düşmez. Fakat zaman zaman onların teknik sınırları, tahayyül ve …
Mar 25 2019
Geçen günlerde sevgi bir çocuğa nasıl gösterilir, diye ince ince düşüncelere dalmıştım. Okuduğum kitapların içeriği, annelik ve çocuğun bedensel ve ruhsal ihtiyaçları ile alakalı olunca ve ben de yolun başında bir anne olduğum için bu soru, zihin dünyamın gündeminde yer almaya başlamıştı. Bir çocuğun gözünde sevgi nasıl gösterilir ve sevmek nasıl anlaşılır, diye düşünürken kendi …
Şub 27 2019
Doğduğumuz gün, ölüme doğru ilk adımı attığımız gündür aslında. Ölüm bize gelmez, biz ona doğru gideriz. Otobüse binmek için beklediğin durak her zaman bellidir ve aynı yerdedir. Sen ona doğru ilerlersin ve seni istediğin yere götürecek olan otobüse binersin. Ölüm kelimesi oldum olası ürpertir insanı. Adı anıldığı an “Aman ağzımızın tadını bozma şimdi!” denip kapatılır …
Şub 25 2019
Kutadgu Bilig’de Kut ve Töre Kitabının Semantik Yaklaşımı Bağlamında Uyumak ve uyanmak sözcüklerinin anlam köklerini çözümlemeyi denediğimiz önceki yazımız, sakınmak ve uyumak üzerineydi. Özellikle sakınık kavramı içeriğinden hareket ederek düşüncenin etkin durumda takındığı tavrı dil üzerinden açmayı denedik. Bu yazımızda ise uyanmak sözcüğünün kavramsal yapısının Türkçe düşünmeyle ilişkisine odaklanacağız. Kutadgu Bilig’de Kut ve Töre adlı …
Şub 22 2019
Bize bir “tık” kadar yakın olan teknoloji, sanıldığının aksine her zaman için hayâtımızı kolaylaştırmıyor. Zaman zaman vicdânımızda derin boşluklar yaratıp onulmaz yaralar da açabiliyor. Mâddî hayâtımızı kolaylaştırırken manevî açıdan bizi me’yûs hâle getirebiliyor. Rehâvet ve aczimizle bizi yüzleştirip çelişkilerimizi yüzümüze çarpabiliyor. Dücane Cündioğlu “Motto”sunda; “Kırılmak istemiyorsan kimseye ayna olma!” der. Modern dünyanın iletişim imkânları ve …
Şub 18 2019
Değerli Dost İbrahim Tüzer İçin “Dil, insanın evi” değil; “insan, dili’nin inşa ettiği”dir, yanılyor muyum? “İnsan önce bir şeydir, sonra dili onu dışavurur” diyerek insana ontik bir öz atfetmek, dili’nin insanı nasıl varlığa getirdiğini görmezden gelir. İnsan, kendi münferit dilinin rehini, mahkumu, kötürümü olarak kalmayacaksa halkının diline, medeniyetinin dillerine, insanlığın ve …
Şub 14 2019
Sevgililer günü, anneler günü, babalar günü, dünya çocuk günü, dünya kadınlar günü, öğretmenler günü… Allah’ın her gününe bir gün anılıyor ama asıl gün; “hesap günüdür” denmişti geçende okuduğum yazılardan birinde. Neydi hesap günü? Neyin hesabını veremeyecekti insan? ve Hesap gününden korkulurmuydu ki hiç? Geçen gün Norma Delaney örnek veriyordu; “Sen televizyonun karşısındayken …
Oca 25 2019
-Nümâyiş ve gösterişler âleminde sahici olanı, hakîkatin peşine düşüp hikmet dileneni nasıl anlayacağız? -Beşer, her duyduğu cümlede hakîkat kırıntıları ile beslenmeye gayret ederken açlık hissi peşini bırakmıyor ve sırtını yasladığı yerler bir bir yıkılıyorsa ne yapmalı? -Herkesin hemfikir olup bir kavram hapishanesine sıkıştırdığı “insan” doğru bildiğini mi yapmalı yoksa doğru olarak tayin edileni mi? Yoksa …
Oca 07 2019
Başlamak bitirmenin yarısıdır, derler. Ne doğru bir söz! Çünkü başlamak, neye başladığına bağlı olmakla birlikte, harekete geçme eylemini barındırdığı için zordur. Evi temizlemeye başlamak, ödev yapmaya başlamak, örgü örmeye başlamak, yemek yapmaya başlamak, tarladan ekinleri toplamaya başlamak… Fark ettiniz mi; bahsettiğim tüm “başlamak”lar emek isteyen, akıl ve bedenin beraber çalıştığı hatta ruhun da onlara eşlik …
Oca 07 2019
Sahi, neden evleniyoruz? Evlenmekteki amacımız ne? Neden kendi sorumluluğumuz azmış gibi kendimize yeni sorumluluklar alıyoruz? Kendi başımıza kendimize yetmiyor muyuz? Neden? Neden? Neden? Mutlu olmak için mi yoksa? Aaa, kendi başına mutlu olmayı başaramıyor mu insan? Mutlu olayım derken mutsuz olduğu zamanlar olmuyor mu? E o zaman neden? Düşünelim bakalım acaba neden? Nerden başlasak ki …
Ara 14 2018
Bazı akşamlar böyledir burada. Kış, adamakıllı hırpaladıklarına bir akşamüzeri hoşluğu verir. Eh, kışın gönül alması da böyle olur; kabanlar ağır gelir, botları taşımak zordur, kediler tüylerini tımar eder, köpekler güneşe doğru keyiflenir, martılar kanatlarıyla meşguldür, kargalar bile memnundur. İnsanlar? Bir yaren buldu mu sahilde alır soluğu. Aslında yareni olmayan da sahile iner, denizle söyleşir. Daha …
Kas 12 2018
Ömrümce bekledim bahar faslını Bir melek fâş etti işin aslını Seyrettim nihâyet bülbül vaslını Hamdulillâh gülden aldım yâreyi Tavrını lutfetmiş nazlı yellere İlham vermiş gümrâh akan sellere Râyihâ bahşetmiş baygın güllere Hamdulillâh telden aldım yâreyi Bir nâzenin selvi bir zarif edâ Kuru cânım oldu eşikte fedâ Süveydâdan gayrî kalmadı …